ویژگی های سنگ‌های ساختمانی خوب

هیچ سنگی وجود ندارد که تمام ویژگی‌ها یا کیفیت مورد نظر سنگ‌های ساختمانی خوب را برآورده کند. کیفیت سنگ‌هایی که برای اهداف مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند بر اساس ماهیت کاری که سنگ‌ها برای آن انتخاب می‌شوند متفاوت است. اگرچه یک سنگ تمام الزامات یک سنگ ساختمانی خوب را برآورده نمی‌کند، اما پارامترهای طبقه بندی آن به عنوان یک سنگ ساختمانی خوب به شرح زیر است:

مطلب پیشنهادی: کفپوش سنگی

ظاهر و رنگ

سنگ‌هایی که برای کار نما استفاده می‌شود باید ظاهر مناسبی داشته باشند.
سنگ‌هایی که برای اهداف معماری استفاده می‌شوند باید بتوانند یکنواختی رنگ را برای مدت طولانی‌تری حفظ کنند.
یک سنگ خوب باید عاری از سوراخ‌ها، نوارها یا لکه‌های رنگی باشد.
سنگ‌ها همچنین باید توانایی دریافت پولیش خوب را داشته باشند.
سنگ‌هایی که در موقعیت‌های اکسپوز استفاده می‌شوند باید به جای تیره رنگ روشن باشند؛ زیرا ماندگاری سنگ‌های تیره کمتر از سنگ‌های رنگ روشن است.
سایه‌های قرمز و قهوه‌ای سنگ‌های رسوبی به دلیل وجود بیش از حد اکسیدهای آهن است. وجود اکسیدهای آهن باعث ایجاد لکه‌های زنگ زدگی می‌شود. این نیز منجر به فروپاشی می‌شود؛ بنابراین، یک سنگ ساختمانی خوب باید دارای غلظت کمتری از اکسیدهای آهن باشد.

ماندگاری

یک سنگ ساختمانی خوب باید بادوام باشد. دوام یک سنگ به ساختار، ترکیب شیمیایی و مواد سیمانی بستگی دارد.
یک سنگ ساختمانی خوب باید بتواند در برابر اثرات نامطلوب نیروهای طبیعی مانند باد، باران و گرما مقاومت کند.
سنگ بادوام به سنگی گفته می‌شود که فشرده، همگن، عاری از هرگونه ماده متأثر از اسیدهای هیدروکلریک و سولفوریک و جذب آب ناچیز باشد.
اگر لبه‌های تیز و گوشه‌های آن حفظ شود و آثار اسکنه روی وجوه سنگ‌ها به‌خوبی قابل مشاهده باشد، سنگ‌های مورد استفاده در ساختمان از کیفیت هوازدگی خوبی برخوردارند.

سختی

سنگ‌های مورد استفاده در کف‌ها، سنگ‌فرش‌ها، پل‌ها و سرریزهای رودخانه‌ها باید در برابر نیروهای سایشی ناشی از حرکت انسان و مصالح بر روی آنها مقاومت کنند. چنین سنگ‌هایی باید از نظر سختی آزمایش شوند.
یک سنگ ساختمانی خوب باید به اندازه کافی سخت باشد. مقیاس سختی Mohs به یافتن سختی سنگ کمک می‌کند.
برای یک سنگ ساختمانی خوب، درصد سایش باید کمتر از 3 درصد باشد.
ضریب سختی که با استفاده از تست سختی تعیین می‌شود، باید بیشتر از 17 باشد تا یک سنگ در کارهای جاده‌ای مورد استفاده قرار گیرد. اگر مقدار سختی سنگ بین 14 تا 17 باشد، سختی متوسطی دارد. اگر مقدار سختی آن کمتر از 14 باشد، سختی سنگ ضعیف است. سنگ با سختی ضعیف نباید در کار جاده استفاده شود.

تحمل بار

سنگ‌های مورد استفاده در سازه‌ها معمولاً تحت بار فشاری قرار می‌گیرند. از این رو، یک سنگ ساختمانی خوب باید از نظر فشاری قوی باشد. یک سنگ ساختمانی خوب باید از استحکام بالایی برخوردار باشد تا در برابر بار وارده بر آن مقاومت کند.
به طور کلی تمام سنگ‌ها دارای درجه قابل توجهی از استحکام برای استفاده در ساخت و ساز ساختمان هستند. اما برای ساخت سازه‌های سنگین، قبل از استفاده، استحکام خرد شدن سنگ‌ها باید آزمایش شود.
سنگ‌هایی که دارای بافت کریستالی ریز فشرده هستند، قوی‌تر هستند. سنگ‌های آذرین قوی‌تر از سنگ‌های رسوبی هستند.
مقاومت فشاری اکثر سنگ‌های ساختمانی بین 60 تا 200 نیوتن بر میلی متر مربع است. برای یک سنگ سازه ای خوب، مقاومت سنگ شکنی باید بیشتر از 100 نیوتن بر میلی متر مربع باشد.

چقرمگی

چقرمگی سنگ‌ها توانایی مقاومت در برابر نیروهای ضربه است.
یک سنگ ساختمانی خوب باید دارای چقرمگی کافی برای حفظ تنش‌های ایجاد شده در اثر ارتعاش باشد. ارتعاشات در سازه ممکن است به دلیل وجود ماشین آلات و یا به دلیل بارهای متحرک باشد.
ساخت جاده مستلزم استفاده از سنگ‌دانه‌های سخت‌تر است.
چقرمگی یک سنگ با آزمایش ضربه تعیین می‌شود. سنگ‌هایی که شاخص چقرمگی بین 13 تا 19 دارند متوسط سخت هستند در حالی که سنگ‌هایی با شاخص چقرمگی کمتر از 13 سنگ‌های ضعیفی هستند.

وزن مخصوص

وزن مخصوص سنگ ساختمانی به وزن و استحکام آن بستگی دارد. هر چه سنگ سنگین‌تر و قوی‌تر باشد، وزن مخصوص آن بیشتر است.
وزن مخصوص سنگ ساختمانی خوب باید بین 2.4 تا 2.8 باشد. سنگ‌های با وزن مخصوص کمتر از 2.4 برای ساخت و ساز ساختمان نامناسب هستند.
سنگ‌های با وزن مخصوص بالاتر باید برای ساخت سدها، دیوارهای حائل، اسکله‌ها و بندرگاه‌ها استفاده شوند، زیرا فشرده‌تر و متخلخل‌تر هستند. اما سنگ‌های سبک‌تر برای ساخت گنبد، سقف و غیره ترجیح داده می‌شوند.
یک سنگ خوب باید دارای بافت و نرمی یکنواخت باشد تا بتوان به راحتی آن را پوشاند.

قابل‌اجرابودن

گفته می‌شود که سنگ‌ها در صورتی قابل اجرا هستند که کار مربوط به برش، پرداخت و شکل دادن به سنگ‌ها مقرون به صرفه و انجام آسان باشد. اما خاصیت کار پذیری مخالف استحکام، دوام و سختی است.
یک سنگ ساختمانی خوب باید به راحتی قابل اجرا باشد.

هزینه

یک سنگ ساختمانی خوب باید مقرون به صرفه باشد.
موقعیت محل معدن از محل ساخت و ساز بر قیمت تمام شده سنگ‌ها تأثیر می‌گذارد. از این رو، محل معدن باید در فاصله قابل توجهی از محل ساخت و ساز باشد.
یک سنگ ساختمانی خوب باید در برابر آتش مقاوم باشد. برای اینکه یک سنگ در برابر آتش مقاوم باشد، باید فاقد کربنات کلسیم، اکسیدهای آهن و مواد معدنی با ضرایب انبساط حرارتی متفاوت باشد.

سنگ‌های آذرین به دلیل وجود کوارتز، مقاومت کمتری نسبت به سنگ‌های رسوبی در برابر آتش دارند. ماسه سنگ حاوی سیلیکات به عنوان ماده اتصال دهنده دارای خاصیت مقاوم در برابر آتش بهتری است. سنگ‌های آرژیل استحکام کمتری دارند، اما می‌توانند به خوبی در برابر آتش مقاومت کنند.

ساختار

یک سنگ خوب باید به گونه‌ای باشد که در صورت شکسته شدن از هر جهتی غیر از برش، ظاهر سنگ کدر نباشد و بافتی یکنواخت داشته باشد.
یک سنگ ساختمانی خوب باید ساختاری بدون لایه داشته باشد. سنگ‌های چینه‌ای در امتداد صفحه لایه بندی، اگر به درستی قرار نگیرند، تقسیم می‌شوند.
لایه بندی سنگ‌ها در صورت وجود نباید با چشم غیر مسلح قابل مشاهده باشد.
یک سنگ ساختمانی خوب باید دارای بافت ریزدانه باشد.

سنگینی

سنگ‌های سنگین‌تر فشرده‌تر، کمتر متخلخل و دارای وزن مخصوص بالا هستند.
یک سنگ ساختمانی خوب باید سنگین باشد. این به این دلیل است که وزن سنگ به طور غیر مستقیم نشان دهنده تخلخل سنگ است.

تخلخل

یک سنگ ساختمانی خوب باید تخلخل کمتری داشته باشد؛ زیرا تخلخل کمتر نشان دهنده فشردگی بیشتر است.
سنگ‌هایی با منافذ بیشتر برای ساخت و ساز نامناسب هستند، زیرا آبی که به داخل منافذ نفوذ می‌کند با اسیدها و بخارات واکنش نشان می‌دهد. این باعث از بین رفتن سنگ می‌شود. همچنین، آب ممکن است در آب و هوای سردتر یخ بزند و در نتیجه سنگ بشکند.