مقدمه
در روند تحولات تاریخی در اقوام و کشورهای مختلف جهان، اندیشهها در مورد زیبایی و هماهنگی هنری تغییر کرد، نیاز به انواع ساختمانهای جدید احساس شد و روشهای مترقیتری در ساخت و ساز توسعه یافت که در مجموع منجر به جایگزینی سبکهای قدیمی شد. مفهوم سبک در معماری بسیار جامع است: بر اساس یک ایدئولوژی خاص پدید میآید و با خواستههای اجتماعی واقعی جامعه مطابقت دارد. سبکهای معماری امروزی تحت قابلیتهای فنی فزاینده صنعت ساخت و ساز، مصالح ساختمانی جدید و سازهها تولید میشوند.
ظاهر ساختمان سرنخ مهمی است که با کمک آن میتوانید بفهمید که در چه دورهای ساخته شده است. اگر شناختی از سبکهای معماری و ویژگیهای اصلی آنها داشته باشید، انجام این کار آسان است. به همین دلیل تصمیم گرفتیم تا در مورد محبوبترین سبکهای ساختمانی صحبت کنیم.
انواع معماری
ابتدا انواع مختلف معماری را در نظر میگیریم. با توجه به نوع فعالیت انسان، انواع سازههای معماری را میتوان به سه شاخه تقسیم کرد:
- ساختمانهای صنعتی (کارخانهها، انبارها، نیروگاهها، مراکز توزیع و…)
- ساختمانهای مسکونی (خانهها، ویلا، خوابگاهها، خانههای شهری، هتلها، خانههای خصوصی، مجتمعهای آپارتمانی و…)
- ساختمانهای عمومی (تئاترها، کتابخانهها، استادیومها، سینماها، بیمارستانها، فرودگاهها، موزهها، مدارس، مغازهها و…)
ما همچنین میتوانیم نوع معماری را مذهبی تشخیص دهیم که شامل کلیساها، مساجد، بناهای معابد، پناهگاهها و غیره است. بهعبارتدیگر، عمدهترین انواع معماری خانگی، مذهبی، دولتی، تفریحی، آموزشی، رفاهی، تجاری و صنعتی است.
درحالیکه انواع معماری به ما در مورد هدف معماری میگویند، سبکهای معماری بیشتر در مورد دورهای که ساختمان در آن ساخته شده و شرایطی که در آن ساخته شده نشان میدهد.
سبک معماری چیست؟
سبک معماری مجموعهای از اشکال و ویژگیهای اساسی است که مشخصه بناهای یک زمان خاص و یک ملت خاص است که به ما اطلاعاتی از هدف، قدمت، بافت منطقهای، اهمیت تاریخی و حتی معمار میدهد. عوامل بسیاری بر ظهور و تکامل سبکهای معماری از جمله آب و هوا، مذهب، فرهنگ و فناوری تأثیر میگذارد. برخی از سبکها به صورت خطی توسعه مییابند، درحالیکه برخی دیگر بهصورت موازی توسعه مییابند.
سبک معماری ایجاد یک طراحی منسجم و از نظر بصری چشمگیر است که با محیط خود ترکیب میشود و به هدف خود عمل میکند. این شامل تعادل دقیق فرم، عملکرد و زیبایی شناسی برای ایجاد ساختاری است که هم زیبا و هم کاربردی باشد.
سبک معماری را میتوان بازتابی از بافت فرهنگی، تاریخی و اجتماعی که در آن ایجاد شده است نیز در نظر گرفت. بهعنوانمثال، معماری کلاسیک اغلب با یونان و روم باستان مرتبط است، درحالیکه معماری گوتیک ارتباط نزدیکی با دوران قرون وسطی دارد. علاوه بر این، با ظهور فناوریها، مصالح و رویکردهای طراحی جدید، سبک معماری دائماً در حال تغییر است. امروزه، معماران و طراحان ساختمانهای پایدار، پیشرفتهتر و از نظر بصری خیرهکنندهتر از قبل ایجاد میکنند. سبکهای مختلف معماری به وضوح نشان دهنده تکامل مداوم خلاقیت و نوآوری انسان است.
تاریخ سبکهای معماری، تاریخ تکامل بشر است
معماری همیشه با تاریخچه توسعه جامعه، دیدگاهها و ایدههای آن، سطح توسعه فناوری ساخت و ساز، با درک انسان از مطلوبیت و زیبایی در ارتباط بوده است. همه اینها بر جنبشهای معماری تأثیر گذاشته است.
سبک معماری در شیوههای سازماندهی فضا، انتخاب فرمهای معماری، تناسبات آنها و تزیینات معمول این دوران متجلی میشود. آشنایی با سبکهای مختلف معماری میتواند چیزهای زیادی در مورد گذشته یک انسان بگوید. برخلاف یونانیها که فقط ستونی با تیر و اتاقهایی با سقفهای مسطح میشناختند، رومیها سقفی قوسی و سیستمی از طاقها را توسعه دادند. طاقهای رومی با تصاویر و تعداد زیاد این طاقها تحت تأثیر قرار میگیرند. یکی از کاملترین نمونههای معماری رومی، پانتئون، معبد همه خدایان است که در سال 125 پس از میلاد در رم ساخته شد. ساختمان مدور با گنبد بزرگی به قطر بیش از 43 متر پوشانده شده است.
تاریخ معماری را میتوان تاریخ توسعه و تغییرات سبکهای به اصطلاح بزرگ طراحی معماری (سبکهای جهانی) تصور کرد: کلاسیک، گوتیک، رومانسک، رنسانس، باروک و مدرن. همه سبکهای معماری حدود 30 مورد هستند. انواع مختلفی از سبکهای معماری در طول زمان و با گرایشهای مختلف ایجاد شدند. ما لیستی از سبکهای معماری را برای شما گردآوری کردهایم که مطمئناً باید در مورد آنها بدانید.
سبکهای معماری برتر
درک اینکه چگونه یک پدیده بر دیگری تأثیر میگذارد میتواند به ارائه یک نمای کلی از شاهکارهایی که بشر طی سالها خلق کرده است کمک کند. به همین دلیل است که ما لیستی از برجستهترین سبکهای ساختمانی و ویژگیهای آنها را ارائه میدهیم.
کلاسیک
در میان سبکهای مختلف ساختمان، Сlassical یکی از شناختهشدهترینها است. سبک معماری کلاسیک در یونان باستان بین قرنهای 4 و 7 قبل از میلاد سرچشمه گرفت. این شهر به خاطر معابد سنگی بزرگش که بر اساس اصول نظم و تقارن ساخته شدهاند، شناخته شده است. بارزترین نمونه از این سبک معماری پارتنون است که در قرن پنجم قبل از میلاد در آکروپولیس آتن ساخته شده است. از دیگر نمونههای معماری کلاسیک که احتمالاً آنها را میشناسید، کولوسئوم در رم و تالار شهر بیرمنگام در انگلستان هستند.
معماری کلاسیک به عنوان یک سبک ساخت و ساز جهانی در نظر گرفته میشود که برای املاک و کاخها معمولی است، اما امروزه معماری کلاسیک را میتوان در خانهها و کلبههای خصوصی مشاهده کرد. همچنین یکی از بهترین سبکهای معماری خانه در تمام دوران در نظر گرفته میشود.
یک پیش نیاز برای ایجاد یک ترکیب معماری کلاسیک استفاده از مواد و عناصر گران قیمت است که با تجمل و شکوه، توجه را به خود جلب میکند. در عین حال، ساختمانهای سبک کلاسیک با رعایت دقیق اصول تناسب و هماهنگی مشخص میشود. دیوارهای خانه به سبک کلاسیک به طور سنتی با گچ سبک پوشیده شده است.
سبک کلاسیک در معماری مدرن با عناصر تزیینی زیر مشخص میشود:
- ستونهای سفید برفی ورودی
- بالکنهای بزرگ
- پدینت های عتیقه
- نردهها و جانپناههای شکل دار
- نقشبرجستههای زینتی (پیچان، برگ، نخل، گل سرخ)
- استفاده از سنگ در کف
رمانسک
در میان سبکهای طراحی معماری، رمانسک به دلیل تاریخچه و اشکال هندسی خود مشهور است. سازهها به عنوان ساخت اشکال هندسی ساده ایجاد شدند: استوانهها، متوازیالاضلاع و مکعبها. این سبک معماری دارای بسیاری از ویژگیهای اساسی معماری رومی و بیزانسی بود. ساخت قلعه، معابد و صومعههای مستحکم با دیوارهای سنگی قدرتمند، پنجرههای باریک و خندقهای دفاعی در اطراف استحکامات نشانههای این سبک است. در این شهرها پلها و دروازههای شهر توسط نگهبانان محافظت میشدند و خیابانها در شب با زنجیر مسدود میشدند.
ویژگیهای بارز سبک رومانسک شامل دیوارهای قدرتمند با پنجرههای باریک، تقریباً فاقد تزیینات، برجهای عظیم با قسمتهای شیبدار و طاقهای نیمدایرهای است. سادگی و شدت خطوط بر تمایل به سمت بالا تأکید میکند. در اوایل سبک معماری رومانسک، دیوارها نقاشی میشدند و در پایان قرن یازدهم، نقش برجستههای سنگی حجیم بر روی نماها ظاهر شد. این قلعه معمولاً بر روی تپهای ساخته میشد که برای دفاع و رصد اهمیت استراتژیک داشت. آنها ممکن است گرد، چهار گوش یا شش ضلعی با سقف نوک تیز باشند. ساختمانهای دیگری با اشکال هندسی بی تکلف در اطراف آنها چیده شده بود.
ساختمانهای تاریخی به سبک رومانسک با ویژگیهای زیر مشخص میشوند:
- استفاده از سنگ
- شدت استفاده از اشکال هندسی
- دیوارهای عظیم
- ایوانهای عمیق
- دهانههای باریک پنجره
- طاقهای دایرهای یا نیمه دایرهای
- طاقهای سنگی
چنین سازههایی همیشه به طور هماهنگ با چشم انداز اطراف ترکیب شدهاند و تصوری از دقت و محافظت مطلق ایجاد میکنند. نمایندگان این سبک معماری باستانی تقریباً همه قلعهها و کلیساهای اروپا هستند که در قرنهای 11 و 12 ساخته شدهاند. بهعنوانمثال، کلیسای جامع لیسبون (پرتغال)، سنت ساوین – سور – گارتامپ (فرانسه)، کلیسای جامع کلونفرت (ایرلند)، کلیسای جامع مودنا (ایتالیا)، قلعه دانوتار، آبردین شایر (اسکاتلند).
گوتیک
سبک گوتیک به سبکهای معماری باستانی اشاره دارد. ساختمانهای گوتیک مبتنی بر پنجرههای بلند، طاقهای نوک تیز، کنده کاریهایی با مضامین مذهبی و منارههایی هستند که به سمت بالا کشیده میشوند. این سبک که از معماری رومی تکامل یافته است، در قرن دوازدهم در منطقه ایل دو فرانس در شمال فرانسه پدیدار شد.
سبک معماری گوتیک در شهرهای مختلف انگلستان، اسپانیا، آلمان، اتریش و جمهوری چک اثری محو نشدنی بر جای گذاشته است. وقتی در مورد سبک گوتیک صحبت میکنیم، اول از همه به کلیساهای باستانی متعدد و کلیساهای محلی فکر میکنیم. تأثیر این سبک را میتوان در معماری قلعهها، تالارهای شهر، کاخها، دانشگاهها و حتی اقامتگاههای خصوصی نیز مشاهده کرد.
نمونههای متعددی از معماری گوتیک قرون وسطایی به عنوان یکی از نمادینترین بناهای فرهنگی در جهان محسوب میشوند و به عنوان میراث جهانی یونسکو به رسمیت شناخته شدهاند. میراث ماندگار این سبک جاودانه همچنان باعث ایجاد هیبت و تحسین در بین افراد بی شماری از سراسر جهان میشود. امروزه این سبک شاید یکی از شناختهشدهترین سبکهای معماری باشد.
ویژگیهای اصلی سبک گوتیک عبارتاند از:
- تعداد زیادی عناصر مختلف تیز و خطوط عمودی (به نظر میرسد خانه به سمت آسمان میرود).
- پنجرههای شیشهای رنگی بلند نوک تیز
- نیم طاقهای سنگی که تکیه گاه عمودی را به دیوار متصل میکند.
- برجهای باریکی که به سمت بالا حرکت میکنند.
- تزیینات به شکل مجسمه، نقش برجسته و غیره؛
- “رز” در مرکز نما
- تعداد زیادی عناصر تزیینی
معماری گوتیک به دلیل نوآوریهای مهندسی چشمگیر خود شناخته شده است و یکی از برجستهترین دستاوردهای آن سیستم قاب است. این اختراع انقلابی، توزیع بار در ساختمانها را تغییر داد و منجر به سبکتر شدن دیوارها و سقفها، افزایش ارتفاع و مساحت ساختمان و استفاده کارآمدتر از مصالح ساختمانی شد.
معروفترین نمونههای معماری گوتیک عبارتاند از: نوتردام پاریس و کلیسای جامع ریمز در فرانسه، دومو دی میلانو در ایتالیا، کلیسای وست مینستر در انگلستان، کلیسای جامع سنت استفان در اتریش، کلیسای جامع کلن در آلمان و کلیسای جامع بانوی آنتورپ در بلژیک.
میتوان گفت سبک گوتیک یادگاری از گذشته بزرگ است. در دوران مدرن این سبک معماری بسیار نادر یافت میشود.
باروک
سبک معماری باروک در قرن شانزدهم در ایتالیا به لطف کار استادان بزرگی متولد شد که یکی از آنها میکلآنژ بود. به عنوان موازنهای برای کلاسیسیسم و تقریباً همزمان با آن توسعه یافت. رم به مرکز معماری باروک تبدیل شد و از آنجا سبک باروک به کشورهای دیگر گسترش یافت.
سبکهای طراحی معماری مانند باروک به دلیل شکوه و پیچیدگی خود مشهور هستند. از این سبک معماری برای ساخت کلیساها، کاخها و ساختمانهای عمومی استفاده میشد. ستونهای بزرگ، انبوه مجسمهها و ستونهای مختلف، تلامونها (آتلانتس)، کاریاتیدها و ماکارونها (سرهای تمام صورت انسان یا حیوان)، و گنبدهای چند سطحی معابد از نمونههای باروک هستند. این سبک معماری در تقابل با راسیونالیسم و کلاسیک بود. وظیفه این سبک ایجاد تصوری از انتقام و قدرت بود.
معماران باروک عناصر اساسی معماری رنسانس (که به نوبه خود سبک باستانی را به ارث بردند) را تا حدودی توسعه دادند، از جمله گنبدها و ستونهای مشخصه و آنها را بلندتر، باشکوهتر و آراستهتر ساختند. در اسپانیا و آمریکای لاتین، ساختمانهای باروک بهویژه تزیینات مجلل داشتند، روندی که «چریگورسکو» نامیده میشود. در فرانسه، این سبک معماری ویژگیهای سلطنتی به خود گرفت که در ورسای باشکوه بیان شده است.
ویژگیهای اصلی عبارتاند از:
- تکرار چندین روش تزیینی مشابه در نمای ساختمان
- فراوانی جزئیات
- مجسمه طلاکاری شده
- مواد گران قیمت: طلا، سنگ طبیعی، برنز، کریستال، مرمر
- رنگهای روشن
- عناصر پراکنده یا عمداً ناقص
- استفاده از بازی نور و سایه
- سقفهای با رنگ روشن
- نقاشیهای دیواری در مقیاس بزرگ؛
- گنبدهای گلابی شکل (بیشتر نمونه باروک اروپای شرقی) روی نماها
- ستونهای پیچ خورده که گویی توهم حرکت روبهبالا را ایجاد میکنند.
معمولیترین نمایندگان معماری باروک عبارتاند از فواره تروی و کلیسای سانتا سوزانا در رم (ایتالیا)، میدان سنت پیتر در واتیکان، کلیسای جامع در برلین (آلمان) و کاخ سلطنتی در مادرید (اسپانیا).
مینیمالیسم
مینیمالیسم مشخصه معماری دهه 1960 است و در ایالات متحده سرچشمه گرفته است. ایده اصلی مینیمالیسم در معماری تمایل به ضروری ترین ها است، هر عنصر باید حداکثر تعداد عملکرد را انجام دهد.
ویژگیهای مینیمالیسم:
- انطباق با ترکیب
- استفاده از مواد طبیعی
- حداکثر عملکرد و توجه به جزئیات
- خطوط قوی و هندسه
- طرح تک رنگ
- توجه به طراحی نور
- استفاده از رنگهای روشن
- سادگی ترکیب
- وجود تعداد زیادی پنجره و عناصر روشنایی
توجه زیادی در این سبک معماری به انتخاب مصالح و کیفیت آنها میشود. اولویت با مواد طبیعی مانند سنگ، چوب، شیشه یا مرمر است. مینیمالیسم به طور گسترده در ساختمانهای عمومی، ادارات، مراکز خرید و خانههای شخصی استفاده میشود.
به طور کلی ویژگی اصلی مینیمالیسم ایجاد نمای بیرونی و داخلی با حداقل جزئیات و حداکثر فضای آزاد است. تئاتر آرمانی در میلان، فروشگاه اپل در خیابان پنجم در شهر نیویورک و دوپلی کازا در آلمان شناختهشدهترین ساختمانهای معماری مینیمالیسم هستند.
نئوکلاسیک
احیای فضای فرهنگی اروپا منجر به ظهور معماری متمرکز بر تقارن عقلانی به عنوان پاسخی به معماری باروک شد. بر اساس هنر کلاسیک دوران باستان، نئوکلاسیک آکورد پایانی دوره کلاسیک بود.
مزیت اصلی دوره جدید معماری، رد فراوانی عناصر تزیینی و پرمدعا بودن برخی از سبکهای قبلی است. تفاوت اصلی سبک نئوکلاسیک با کلاسیک، تفسیر متفاوت از نقوش عتیقه بود.
نئوکلاسیک ویژگیهای سبکهای مختلف را در هنر ترکیب میکند. چنین ویژگیهای مشخصهای از نئوکلاسیک وجود دارد:
- تسلط خطوط دقیق و رعایت تناسب
- تقارن
- مینیمالیسم در دکوراسیون
- ترکیبی از تأثیرات کلاسیک و رنسانس
- طرح رنگ آرام
- نماهای مستطیلی
- رد سختگیری بیش از حد کلاسیک
پردیس دانشگاه در رم، خانه هنر در مونیخ و امپراتوری صدر اعظم در برلین نمونههای معروفی از سبک معماری نئوکلاسیک در اروپا هستند. در این ساختمانها، نئوکلاسیک به شکلهای خام تنزل پیدا کرد که تابع تقارن و ریتم شدید بود. در ایالات متحده، چنین ساختمانهای نئوکلاسیک عبارتاند از کاخ سفید، ساختمان کنگره ایالات متحده، یادبود لینکلن در واشنگتن، و ساختمان کنگره ایالت ویرجینیا.
مدرن (هنر نو)
آرت نوو یکی از سبکهای معماری سنتی است. در اواخر قرن نوزدهم و بیستم، سبک معماری Art Nouveau کل قاره اروپا را فراگرفت و در هر بافت ملی به طور متفاوت ظاهر شد: در آلمان و اتریش به سبک Jugendstil یا Secession، در فرانسه و بلژیک – Art Nouveau معروف است و در ایتالیا به سبک لیبرتی.
بیانیه اصلی Art Nouveau این است که هنر و زندگی جدایی ناپذیر هستند. طبیعت به منبع اصلی الهام این جنبش تبدیل میشود که به دنبال تکمیل وحدت ساختار و تزیینات بود. مفهوم اصلی آن ترکیبی از بهترین دستاوردهای گذشته و آخرین ایدههای حال است.
ویژگی اصلی سبک معماری، تزیینات پر از نقوش تلطیف شده از گیاهان و گلها، پرندگان، حشرات و ماهی است. خطوط مستقیم در Art Nouveau تقریباً وجود ندارند. آنها با خطوط منحنی کمی صاف نماها، پنجرهها و عناصر ساختاری جایگزین میشوند. نماها با خطوط گرد ورودی، استفاده از شبکههای فلزی و سرامیکهای لعابدار متمایز میشوند. توجه ویژهای به دیافراگم پنجرهها با الگوی تزیین شده از اتصالات و پنجرههای شیشهای رنگی شده است. توجه زیادی به جزئیات نیز میشود: درها اغلب با الگوی موزاییک تزیین میشوند و راهپلهها و ستونها کارهای طراح هستند. در فضای داخلی از مینا، مس و برنج استفاده میشود.
رایجترین رنگهای آرت نوو خاکستری بژ، رنگ رز محو، خاکستری – آبی، توتونی و یاسی تیره است. از نظر ساختمان اغلب به سمت میدان کشش دارند و اتاقها در اطراف سالن دسته بندی میشوند.
ویژگیهای اصلی:
- تزیینات طبیعی
- خطوط صاف، موج دار، منحنی در دکوراسیون نما و فضای داخلی
- سایههای خاموش پاستلی
- دکوراسیون داخلی – پنجرههای شیشهای رنگی، موزاییک، مینا
- دکوراسیون ساختمان – چوب، عناصر فرفورژه از اشکال منحنی غیر معمول
- درها و پنجرههای مستطیل شکل، اغلب – قوسی
نمونههای زیادی از این سبک در سراسر جهان وجود دارد. چشمگیرترین آنها کازا میلا و کازا باتلو در بارسلونا (اسپانیا) و عمارت Solve در بروکسل (بلژیک) است. غیرممکن است که از چنین نمونه درخشانی از هنر نو به عنوان ورودیهای ایستگاه مترو در پاریس که توسط هکتور گیمار طراحی شده است، صحبت نکنیم.
سبک Art Nouveau عمدتاً در معماری عمارتهای شهری و ساختمانهای آپارتمانی گران قیمت، ویلاهای روستایی و کلبهها در حال توسعه است. هنر نو به عنوان یک سبک خانه معماری، فردیت را ترویج میکند. مانند یک قرن پیش، خانهای به این سبک راحتی، آرامش، و معماری روشن و به یاد ماندنی را فراهم میکند.
آرت دکو
آرت دکو به عنوان یکی از انواع طراحی ساختمان در نیمه اول قرن بیستم به رسمیت شناخته شد و به طور فعال در ایالات متحده توسعه یافت و در اروپا کمتر فعال شد. این سبک ادامه پویا و جسورانه از هنر نو است. نئوکلاسیکیسم را رد نمیکند؛ اما از فناوری مدرن و عناصر آیرودینامیک استقبال میکند.
طراحی عمارت آرت دکو بر خلاف آرت نوو که خطوط روان و تزیینات گلدار بر آن غالب است، خطوط شکسته و نقوش هندسی و حیوانی را ترجیح میدهد. به طور فعال از دایرهها و مثلثها استفاده میشود. هنر دکو به عنوان یک سبک ساخت و ساز، مواد گران قیمت مانند چوبهای کمیاب، عاج، آلومینیوم و نقره را ترجیح میدهد.
برخلاف پالت پاستلی هنر نو، خانههای آرت دکو با ترکیبهای متضادی که بر راهحلهای فضایی هندسی تأکید میکنند، برجسته میشوند. رنگ پس زمینه دیوارها به عنوان یک قاعده، نور خنثی است. در ساخت خانههای آرت دکو اغلب از شیشه و سرامیک استفاده میشود که باعث میشود ساختمانها مدرنتر و زیباتر شوند. پنجرههای مستطیلی ساده با سطح شیشهای زیاد از ویژگیهای این سبک معماری است. به عنوان دکور، میلههایی با تزیینات گل یا حیوانات مورد استفاده قرار میگیرد. دربها در پروژههای ساختمان مسکونی آرت دکو نیز به شکل ساده، فلزی یا چوبی هستند که با طرحهای هندسی تزیین شدهاند و طراحی دستگیره درها از ایده خطوط شکسته حمایت میکند.
آرت دکو کاملاً عجیب و غریب است و دارای ویژگیهای متمایزی است که به لطف آنها به راحتی میتوان آن را تشخیص داد:
- ترکیب شایسته خطوط صاف و شکسته
- وجود اشکال هندسی در نمای خانه
- الگوهای قومی و گلدستهها
بسیاری از مکانهای تفریحی و کازینو در سراسر جهان تحت تأثیر این سبک معماری ایجاد شدهاند. ساختمان کرایسلر در نیویورک به عنوان نماد هنر دکو در نظر گرفته میشود. در این شهر بزرگ آمریکا است که میتوانید برجستهترین نمونههای معماری آرت دکو را بیابید آسمانخراشهای معروف ساختمان امپایر استیت، ساختمان جنرال الکتریک و…
فناوری پیشرفته
در میان انواع مختلف معماری، High-Tech یکی از قابلتشخیصترینها است. فناوری پیشرفته اواخر قرن بیستم – اوایل قرن بیست و یکم از معماری اماکن صنعتی پدیدار شد، جایی که تمام عناصر مبلمان تابع هدف کاربردی هستند. در ابتدا، این بیشتر یک رویکرد به معماری بود تا یک سبک خاص. عناصر زیبایی شناسی صنعتی به فضای زندگی منتقل شدند، جایی که آنها بیشتر توسعه یافتند: مخلوطی از تکنولوژی بالا و سازه گرایی ظاهر شد.
High-Tech به سبکهای فوق مدرن اشاره دارد. ویژگیهای اصلی High-Tech حداکثر استفاده کاربردی از فضا و دکوراسیون محدود است. این سبک با خطوط سریع و مستقیم، عناصر ساختاری بیرون زده، رنگ فلزی نقرهای و استفاده گسترده از شیشه، فلز، پلاستیک و چوب طبیعی مشخص میشود. ساختمانها عمداً به شکل ساده، اغلب با عناصر کوبیست، جادار و با نور مناسب هستند.
در شکل خالص خود High-Tech به ندرت مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان یک قاعده، ساخت ساختمانهای مسکونی در این سبک معماری فقط شامل برخی از عناصر منحصر به فرد آن است که به طور ارگانیک با روح مینیمالیسم ترکیب شده است.
High-Tech تحت تأثیر مفهوم صنعتی ساخت و ساز شکل گرفت که ویژگیهای زیر را توضیح میدهد:
- شدت خطوط
- تعداد کم عناصر تزیینی
- غلبه سایههای فلزی
- تعداد زیادی سازه شیشهای
نمونههایی از معماری پیشرفته شامل مرکز طراحی اقیانوس آرام در ایالات متحده، ساختمان تلویزیون فوجی در ژاپن و مرکز پمپیدو در فرانسه است.
بیوتکنولوژی
Biotech به موازات High-Tech در حال توسعه بود. این سبک معماری همچنین با استفاده از شیشه، فلز و بتن، سطوح آینهای و اغلب بازی بازتابهای نور مشخص میشود. این سبک معماری در حال آزمایش مواد سازگار با محیط زیست و بهره وری انرژی است و تلاش میکند جدیدترین فضا را برای سکونت انسان ایجاد کند: خانههای اکو با سیستمهای حمایت از زندگی مستقل و تراسهای سبز با استفاده از نور طبیعی، پنلهای خورشیدی، ذخیره رطوبت و غیره.
بیوتکنولوژی اغلب فاقد زوایا و تقارن است و دارای اشکال پیچیدهای است که از طبیعت جاندار و بی جان الهام گرفته شده است. ساختمانهایی که به سبک بیوتک ساخته شدهاند و یادآور تار عنکبوت، لانه زنبوری، صدفها و ساکنان زنده دریا یا خشکی هستند.
درخشانترین نمایندگان سبک معماری بیوتک عبارتاند از: مرکز فرد اولسن در لندن، شهر هنر و علوم در والنسیا، زمین بازی AirBubble در لهستان، و نیروگاه BIO4 در دانمارک.
ساختارشکنانه
طبیعتاً نمیتوانیم به سبک معماری «فانتزی» مانند ساختارشکنانه فکر نکنیم. این یک سبک معماری جوان است که در اواخر قرن گذشته شکل گرفت. این اولین بار در اواخر دهه 1980، عمدتاً در لسآنجلس، کالیفرنیا و همچنین در اروپا ظاهر شد. جسورانهترین سبک موجود، ساختارشکنی غیرممکن را ممکن میکند.
ساختارشکنی در معماری، بی توجهی به مقررات و قوانین، هرج و مرج شکل و ظاهر است. این سبک کلیشهها و قوانین ساخت و ساز معمولی را میشکند. خطوط شکسته، اشکال پیچیده و فضاهای مخدوش. کارکرد ساختمانها آخرین اولویت است، بسیار مهمتر این است که به مردم نشان دهیم تخیل نویسنده چقدر بی حد و حصر است و تا کجا میتواند پیش برود.
ساختارشکنیها با تمرکز بر آزادی فرم به جای مشکلات عملکردی، سورپرایز کردن بازدیدکننده از طریق به یاد ماندنی کردن اقامت او در این فضا انجام میشود. در این سبک فضای داخلی به اندازه فضای بیرونی مسحورکننده است. ساختارشکنی تقریباً با تمام سبکهای سنتی طراحی ساختمان مخالف است.
ساختارشکنی را میتوان با ویژگیهای زیر تشخیص داد:
- فرم مهمتر از عملکرد است.
- ظاهر حداکثر هندسی است: تعداد زیادی زوایا، خطوط شکسته و اشکال انتزاعی.
- قوانین معماری سبکهای دیگر شکسته شده است.
- فراوانی فلز، شیشه و بتن، کمتر – چوب و پلاستیک.
- پنجرههایی با اشکال و اندازههای مختلف میتوانند به طور تصادفی در سراسر ساختمان پراکنده شوند.
- تضاد رنگها و اشکال
نمایندگان برجسته این سبک عبارتاند از: خانه رقص در پراگ (جمهوری چک)، ساختمان موزه گوگنهایم در بیلبائو (اسپانیا)، موزه فرهنگ پاپ در سیاتل، هتل پورتا فیرا در بارسلون، کتابخانه عمومی سیاتل.
صنعتی
آخرین مورد در لیست سبکهای معماری ما، صنعتگران آمریکایی است. این به سبکهای معماری خانه محبوب در ایالات متحده اشاره دارد. صنعتگر در دهههای آخر قرن نوزدهم به وجود آمد. خانههای ییلاقی کوچک شهروندان معمولی ایالات متحده میتوانند به عنوان نمونههای واضحی از صنعتگران آمریکایی باشند.
مصالح ساختمانی اصلی برای ساخت خانهها به سبک Craftsman چوب است که در اکثر عناصر معماری وجود دارد: ایوان و تراس، پنجرهها و درها، تیرها و تکیهها، قرنیزها و صفحات. یکی از ویژگیهای بارز ساختمانهای به سبک Craftsman، سقف پیچیده و چند شیب است. احاطه شده توسط حیات وحش، چنین سازههایی به خصوص دنج و رمانتیک به نظر میرسند.
چنین خانههایی که به دلیل سادگی و مقرون بهصرفهبودن جذاب هستند و به خوبی با عناصر تزیینی چوبی بدون عارضه تکمیل میشوند، به سرعت در سراسر جهان محبوبیت پیدا کردند.
از جمله ویژگیهای سبک معماری صنعتگر، نکات زیر بیشترین توجه را به خود جلب میکند:
- سقف شیب کم
- وجود یک اتاق زیر شیروانی با پنجرههای مشرف به جلو و طرفین خانه
- تقارن، نماهای مربع شکل
- پوشش کل خانه با مواد طبیعی (چوب، سنگ، کاشی)
- ستونهای پشتیبان برای قسمتهای بیرون زده سقف
- کف سازی با سنگ
- دودکشهای سنگی
- تراس باز
- سایبان عظیم بر روی تراس، اغلب بر روی ستونهای بزرگ
- وجود پانلهای چوبی یا سنگی تزیینی در نما
- تعداد زیادی پنجره با ترانسوم یا شیشههای رنگی
نتیجه
کلیساهای باشکوه گوتیک، شکوه باروک، آثار تاریخی کلاسیک و اصالت ساختارشکنانه، مزایا و ویژگیهای سبکهای مختلف معماری را میتوان بی پایان فهرست کرد. سبکهای معماری ما را به یاد توسعه تاریخ ما میاندازند و حتی میتوانند به عنوان نماد هر منطقه عمل کنند. این چیزی است که همیشه جلب توجه میکند، باعث تحسین میشود و برای مدت طولانی در حافظه باقی میماند.