معماری مدرن مبتنی بر تحولات ناشی از انقلاب صنعتی است که در قرن 19 رخ داد و در نیمه اول قرن 20 گسترش یافت. که یک سبک معماری نوآورانه است و به دنبال راه حل های مناسب برای نیاز های عصر خود، درک هنر و فناوری ساختمان است.
این سبک مبتنی بر استفاده از فناوری های نوین ساخت و ساز و مصالح ساختمانی جدید (به ویژه بتن مسلح، شیشه و فولاد) است. عملکرد گرایی، این ایده که باید از به کاربردی بودن هر جز توجه داشت در معماری مدرن برجسته است. تزئینات باید از الزامات ساختاری، عملکردی و فضایی ساختمان باشد. از نظر تئوری، یک ساختمان خوب باید دارای ویژگی های مناسب برای کاربری مورد نظر و همچنین جذابیت زیبایی باشد. تمام سبک های معماری که از سال 1910 تا 1980 توسعه یافتند، جنبش معماری مدرن محسوب می شوند. در معماری مدرن، چیدمان فضاهای داخلی و پلان به اندازه نمای بیرونی اهمیت دارد.
پیشگامان و معماران معماری مدرن: فرانک لوید رایت، استاتلیش باهاوس، لودیگ میس ون در روهه، والترگروپیوس و لوکوربوزیه
تفاوت بین معماری معاصر و مدرن
معماری مدرن و معاصر که پیوسته در هم آمیخته می شود، به دوره ها و سبک های مختلف اشاره دارد. این سبک از یک جنبش هنری به نام مدرنیسم الهام گرفته شده است که تا دهه 1960 ادامه پیدا کرد. از سوی دیگر، معماری معاصر به دوره ای از دهه 1960 تا کنون اشاره دارد. اما معماری مدرن به دلیل سختی اصول آن و یکنواختی مصالح ساختمانی برای زندگی روزمره بسیار سرد شده بود، در دهه 1960 جای خود را به معماری معاصر واگذار کرد.
تاریخ معماری مدرن
جنبش معماری مدرن کی و کجا آغاز شد؟
معماری مدرن فرآیندی است که در تمدن های غربی با انقلاب صنعتی در پایان قرن هجدهم آغاز شد. این موضوع از میل به جدا شدن از سبک های قدیمی معماری و اختراع چیزی جدید که کاملا کاربردی و جدید است، نشات می گیرد.
انقلاب مصالح در معماری با استفاده از آهن، شیشه و بتن مسلح برای ساخت سازه های قوی تر، سبک تر و بلند تر آغاز می شود. در سال 1848، ورقه ای از شیشه های ریخته گری کشف شد(تولید شد) که امکان تولید پنجره های بسیار بزرگ را فراهم می کرد. کاخ کریستال پالاس که توسط جوزف پکستون در نمایشگاه لندن در سال 1851 طراحی شد، اولین نمونه معماری مدرن محسوب می شود. ظهور مصالح و تکنیک های جدید معماران را برانگیخت تا از مدل های نئوکلاسیک و التقاطی که در اواخر قرن نوزدهم بر معماری اروپایی و آمریکایی تسلط داشتند، دور شوند.
ایده لوئیس سالیوان (( فرم باید از عملکرد پیروی کند )) برای تاکید بر اهمیت سادگی فایده گرایانه در معماری مدرن مطرح شده است و اساس تفکر معماری مدرن را شکل می دهد. همچنین ساختمان هایی را برای نمایشگاه جهانی شیکاگو در سال 1893 طراحی نمود که اولین ساختمان های بلند با اسکلت فلزی در شیکاگو را به وجود آورد.
معمار مشهور اتو واگنر در وین یکی دیگر از پیشگامان سبک مدرن است. او در کتاب ” معماری مدرن” در مورد سبک معماری منطقی تر مبتنی بر زندگی مدرن صحبت می کند. در این سبک که شامل فولاد ، شیشه و بتن است و بسیار هندسی تر و ساده تر فضای داخلی را کاملا کاربردی می کند و شامل یک فضای باز بزرگ است که تنها تزئینات آن خود ساختمان است.
چرا و چگونه معماری سبک مدرن پدیدار شد؟
پیشرفت علم، تکنولوژی و صنعت، نظام فکری جدید را به همراه داشت. پس از جنگ جهانی اول، دهه 1920، معماری جدید باید متفاوت از سبک های گذشته باشد و از معماری قرن نوزدهم مبتنی بر تقلید و تزئینات اغراق آمیز پرهیز می شد. مواد و تکنولوژی این عصر نیز بسیار متفاوت از دوره قبل بود و انواع نیاز های ساختمانی مختلف مانند فرودگاه ها، آشیانه ها، بسیاری از صنایع و امکانات ورزشی پدید آمد. از سوی دیگر، مفهوم مسکن در قرن بیستم معنا و بعد جدیدی پیدا کرد. مصالح ساختمانی و همچنین انواع ساختمان تغییر کرده بود. بتن مسلح، فولاد، آلومینیوم و شیشه به مصالح محبوب معماری عصر جدید تبدیل شدند. معماران شروع به آزمایش تکنیک های جدید با این مواد و مصالح جدید کردند که به آن ها آزادی بیشتری در طراحی می داد.
بتن آرمه که می تواند به دلخواه قالب گیری شود و فضاهای بزرگ ایجاد کند، جایگزین سنگ و آجر به عنوان مصالح اصلی معماران مدرنیست شده است. در سال 1903 -1904 در پاریس، آگوست پره و هانری سوواژ، سازه های آپارتمانی بتن آرمه را با بتن ساخته اند که قبلا برای ساختمان های صنعتی استفاده می شد.
در اواسط قرن بیستم، پوسته های بتن مسلح، سطوح با منحنی زیاد، سیستم شبکه سه بعدی فضایی و سازه های کششی معلق منجر به ظهور فرم های کاملا جدید در معماری شد. مهندسان سازه که همانند معماران فکر و عمل می کنند، نقش به سزایی در این گونه طراحی ها دارند.
معماری مدرن که با ایدئولوژی جدید به عقلانی شدن و صنعتی شدن گرایش داشت به جای کپی برداری از فرم های تاریخی، جستجو های طراحی اصلی را اتخاذ کرد.
ویژگی های اصلی ساختمان های مدرن
برای معماری مدرن که زیر سبک های فراوانی دارد، می توان به چند ویژگی تعیین کننده اشاره کرد که در اشکال مختلفی دیده می شود. ویژگی های معماری مدرن به طور خلاصه عبارتند از: تابع فرم، رد تزئینات غیر کاربردی، هندسی بودن و حفظ ظاهر طبیعی ماده می باشد. ویژگی های کلیدی که معمولا در معماری مدرن دیده می شود، عبارتند از:
خطوط شفاف و اشکال هندسی: در معماری مدرن خطوط افقی و عمودی که با زاویه 90 درجه نسبت به یکدیگر قرار گرفته اند، مورد تایید هستند. اشکال هندسی به خوبی تعریف شده، از اشکال مستطیلی، استوانه ای و مکعبی استفاده می شود.
طراحی مینمالیستی: تمام تزئینات غیر ضروری از طراحی یک ساختمان حذف می شوند، تنها تزیین باید خود ساختمان باشد. در این سبک تمرکز بر روی مواد و استفاده موثر از فضا است.
سقف وسیع و طراحی افقی: ساختمان های مدرن با استفاده از تراس های بزرگ پشت بام و باغچه های پشت بام بر جرم افقی تاکید می کنند.
دیوارهای شیشه ای بزرگ و پنجره های نواری: پنجره های بزرگ و دیوار های شیشه ای برای ورود نور طبیعی زیاد به داخل استفاده می شوند. پنجره های نواری که در نوار هایی افقی چیده شده اند، از ویژگی های خاص معماری مدرن هستند.
پلان های باز با کاربری آزاد: به جای جداسازی فضا ها با دیوار، پلان های بزرگ و جادار ترجیح داده می شود، جایی که فضای غذاخوری و نشیمن به یکدیگر جریان می یابند.
استفاده از مصالح و تکنیک های مدرن: رایج ترین مصالح ساختمانی مدرن، بتن، فولاد، آهن و شیشه هستند. مصالح و سیستم های مدرن همانند ستون های فولادی، بلوک های بتنی در معرض دید، کف های بتنی رنگ آمیزی شده، مناطق بدون ستون و سیستم های گرمایش تابشی مورد استفاده قرار می گیرند.
استفاده نوآورانه از مصالح ساختمانی: مصالح ساختمانی سنتی مانند چوب، آجر و سنگ به روش های ساده استفاده نوآورانه ای دارند که زیبایی طبیعی خود را به نمایش می گذارند.
ارتباط با محیط طبیعی: ارتباط ساختمان ها با چشم انداز طبیعی اطراف مهم است. ساختمان های مدرن به گونه ای طراحی شده اند که فضای داخلی به بهترین وجه مکمل محیط طبیعی باشند.
ترکیب بندی های نامتقارن: طرح های مدرن شامل ترکیب بندی های نا متقارن از اشکال هندسی بزرگ با پلانی تمیز و عاری از تزئینات ضروری است.
