کلمه نما (façade) در اصل از کلمه ایتالیایی “facciata” گرفته شده است و بهعنوان بیرون یا تمام وجوه خارجی یک ساختمان تعریف میشود. این اصطلاح اغلب برای اشاره به نمای اصلی یا جلوی یکخانه استفاده میشود.
در معماری، نما یکی از مهمترین عناصر بیرونی ساختمان است. نما انتظارات را تعیین میکند و ساختار کلی ساختمان را مشخص میکند. همچنین میتواند به دستیابی به هدف ترکیبشدن با محیط اطراف یا متمایز شدن از ساختمانهای اطراف کمک کند. نما همچنین میتواند به نمایش ارزشهای شرکت در مورد اعتماد و شفافیت کمک کند.
نما، در کنار سقف، یکی از مهمترین عناصر ساختمان است، زیرا بهعنوان مانع اولیه در برابر عوامل جوی خارجی که میتواند بهسلامت سازه آسیب برساند مانند باران، برف، باد، یخبندان، آفتاب و غیره عمل میکند.
به همین دلیل، بسیار مهم است که متریالی انتخاب شود که در برابر این خطرات از ساختمان محافظت کند و درعینحال به مصرف انرژی کمتر، کاهش هزینههای نگهداری و بهبود آسایش ساکنان کمک کند.
نقش مهم و اساسی دیگری که نما در ساختمان دارد مبحث زیبایی و هویتبخشی به ساختمان است.
در زیر انواع مختلف نما یا دیوارهای خارجی مورداستفاده در ساختمانسازی و همچنین ویژگیهای هر یک از آنها را توضیح میدهیم.
نمای سبک ساختمانی
این یک نوع نما است که به ساختار مقاوم ساختمان میچسبد، اما بخشی از آن را تشکیل نمیدهد. از آنجایی نمای سبکوزن که به پایداری ساختمان کمک نمیکند، باید طوری طراحی شود که بارهایی را که بر اجزای آن
وارد میشود، تحمل کند.
دو نوع ساخت برای نماهای سبک وجود دارد: کرتین وال و نمای پانل.
برخی از مزایای خاص سیستم نمای سبک، سهولت نصب و میزان نوری است که به داخل ساختمان میتابد.
در مقایسه با سایر انواع نما، نماهای سبکوزن عایق حرارت و صدا کمتری دارند و هزینههای نگهداری بالاتری در میانمدت و بلندمدت را نیاز خواهند داشت.
نمای سنگین
همانطور که از نام آن مشخص است، این نوع نما تمایل دارد از مصالح ساختمانی با وزن قابلتوجهی ساخته شود. برای اینکه یک نما سنگینوزن در نظر گرفته شود، وزن متوسط، شامل عناصر توپر و توخالی، باید بالای 100 کیلوگرم در مترمربع باشد.
در این دسته انواع مختلفی از نماها را مییابیم که بسته به نیازهای عایق حرارتی، ممکن است باربر یا خود نگهدار باشند و ممکن است محفظه هوا داشته یا نداشته باشند.
نمای پیشساخته
این نوع نما عمدتاً از ماژولهای پیشساخته تشکیل میشود که به یکدیگر متصل شده یا در محل مونتاژ میشوند. اجزای این نماها بهصورت صنعتی در کارخانههای مکانیزه ساخته میشوند و اغلب از پانلهای چوبی و بتنی استفاده میشود.
از مزایای اصلی این نوع نما سرعت و سهولت نصب و همچنین هزینه کمتر نسبت به سایر سیستمها است. از نظر معایب، گزینههای طراحی محدودتر است و حداقل حجم کار موردنیاز است تا بتوان آن را قابلاجرا کرد.
نماهای پیشساخته معمولاً در کارخانجات صنعتی و مراکز خرید بزرگ مورداستفاده قرار میگیرند.
نمای سنتی
این طبقهبندی شامل نماهایی است که از مصالح ساختمانی سنتی مانند آجر، سنگ، چوب، سرامیک، رندر و غیره استفاده میکنند.
مزایای نماهای سنتی این است که ساخت آنها پیچیدگی کمتری دارند، نصب سریع و هزینه پایینی دارند.
از طرف دیگر، ازآنجاییکه نماهای کلاسیک دارای محفظه هوا یا عایق نیستند، عایق حرارتی و صوتی کمتری را ارائه میدهند که به معنای مصرف بیشتر انرژی است.
سیستمهای ETI
سیستمهای ETI (عایق حرارتی خارجی) شامل نصب صفحاتی از مواد عایق در اطراف ساختمان است که توسط ملات محافظت شده و به دیوار نگهدارنده چسبیده یا بهصورت مکانیکی ثابت میشود. سپس سیستم با روکشی که با زیباییشناسی ساختمان مطابقت دارد تکمیل میشود.
بیشترین مواد مورداستفاده در جنبه عایق یک سیستم ETI عبارتاند از پلیاستایرن منبسط شده (EPS)، پلیاستایرن اکسترود شده (XPS)، پلیاستایرن منبسط شده گرافیت (EPS-G) و پشم معدنی (MW) است.